Wzrost zamożności społeczeństwa sprawia, że właściciele zwierząt coraz bardziej interesują się potrzebami swoich podopiecznych i starają się je zaspokoić. W rezultacie zapotrzebowanie na usług behawiorystów staje się coraz większe. Kim są behawioryści? Jaki jest zakres ich obowiązków? Kto może zostać behawiorystą?
Kim jest behawiorysta?
Behawiorysta jest specjalistą od zachowań zwierząt (najczęściej psów i kotów). Można powiedzieć, że jest on zwierzęcym psychologiem. Do niego zgłaszają się właściciele zwierząt mających problemy z niekontrolowaną agresją, brakiem posłuszeństwa, nadmierną lękliwością. Behawiorysta nie tylko koryguje zachowania zwierząt, ale też uczy właścicieli czworonogów właściwego postępowania ze swoimi podopiecznymi. Może on zajmować się również organizowaniem szkoleń dotyczących zachowań zwierząt, przygotowywać zwierzęta do zawodów sportowych, oceniać czy nie stanowią one zagrożenia dla swojego otoczenia. Warto podkreślić, że pojęcie behawiorysty nie jest tożsame z pojęciem trenera psów (choć niektórzy behawioryści mogą świadczyć również takie usługi).
Behawiorysta – jak nim zostać?
Żeby zostać behawiorystą trzeba posiadać określone cechy charakteru. Osoba taka powinna wykazywać dużą empatię w stosunku do zwierząt, radzić sobie ze stresem, być w stanie wyjść poza schematy. Trzeba pamiętać, że behawiorysta pracuje nie tylko z samymi zwierzętami, ale też z ich właścicielami, dlatego powinien posiadać rozwinięte kompetencje interpersonalne. Bardzo ważne jest, żeby osoba taka potrafiła panować nad negatywnymi emocjami w stosunku do swojego klienta, który nieświadomie krzywdzi swoje zwierzę. Behawiorysta powinien umieć logicznie wytłumaczyć, dlaczego konkretne zachowanie jest niewłaściwe i jak wybrać metodę, która będzie dla zwierzaka lepsza.
Zawód behawiorysty nie jest w Polsce regulowany prawnie. Teoretycznie może wykonywać go każdy – wystarczy zarejestrowanie własnej działalności gospodarczej. Wszystko to sprawia, że na rynku działa wielu „behawiorystów” nie posiadających kompetencji do wykonywania tej pracy.
Wielu behawiorystów kończy szkolenia tematyczne (ich ceny mogą się wahać w przedziale od kilku do kilkunastu tysięcy złotych), niektórzy zdobywają także praktykę ze zwierzętami (na przykład w schroniskach dla zwierząt, u innych doświadczonych behawiorystów). Część behawiorystów ma na swoim koncie studia wyższe na kierunku zoopsychologia.
Znaczna część szkoleń, a nawet studiów w zakresie psychologii zwierząt odbywa się przez internet. Polegają one na zapamiętaniu dużej ilości teorii. Edukacja zdalna w przypadku behawiorystów nie jest najlepszym pomysłem (może być jedynie uzupełnieniem), gdyż osoby takie pracują z żywymi stworzeniami. Zdecydowanie warto jest wybierać kursy i szkolenia z jak największą ilością praktyki (najlepiej z psami różnych ras i płci).
W zawodzie behawiorysty ogromne znaczenie ma wiedza, którą zdobywamy samodzielnie. Warto czytać jak najwięcej literatury branżowej.
Behawiorysta jak wygląda jego praca?
Zadaniem behawiorysty jest rozeznanie trudnego zachowania danego zwierzęcia, a następnie wymyślenie jak można dany problem zmodyfikować. Ważne jest, żeby rozwiązanie zaproponowane przez behawiorystę było dostosowane do warunków, w jakich zwierzę żyje, a także do możliwości jego opiekunów. Behawiorysta dobiera swoje działania do stylu uczenia się zwierzęcia, jego potrzeb. Może on zaproponować usunięcie z otoczenia czynników wywołujących stres, modyfikację diety (część trudnych zachowań zwierząt spowodowana jest niewłaściwym odżywianiem), farmakoterapię (koniecznie w porozumieniu z weterynarzem), suplementację, techniki pomocnicze (jak na przykład masaż czy ćwiczenia).
Bardzo często praca behawiorysty polega na obserwacji zwierzęcia i współpracy głównie z opiekunami. Jego rolą może być nauczenie właścicieli zwierzęcia prawidłowej komunikacji ze swoim podopiecznym (nierzadko zdarza się, że ludzie źle odczytują motywacje swoich zwierząt). Behawiorysta musi umieć prawidłowo ocenić warunki w jakich żyje zwierzę i jeżeli zauważy nieprawidłowości – zaproponować zmiany. Może to dotyczyć na przykład źle zlokalizowanego miejsca do odpoczynku (na przykład w miejscu gdzie bawią się dzieci i cały czas jest głośno). Specjalista powinien ocenić czy zwierzę ma zapewnioną odpowiednią dawkę aktywności fizycznej każdego dnia (jest to problem dotyczący zwłaszcza dużych psów, dla których krótki spacer to zdecydowanie za mało).
Na jakie zarobki może liczyć behawiorysta?
Zarobki w zawodzie behawiorysty mogą być bardzo zróżnicowane. Zależą przede wszystkim od umiejętności, doświadczenia i ilości klientów. Duże znaczenie dla wysokości naszej pensji ma to czy pracujemy na etacie (na przykład w hotelu dla zwierząt), czy też prowadzimy własną firmę. Najlepsi behawioryści mogą liczyć na wysokie zarobki wynoszące nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych miesięcznie. Osoby, które dopiero zaczynają swoją przygodę w tym zawodzie początkowo mogą nie osiągać żadnych dochodów lub zarabiać znacznie poniżej średniej krajowej.