Pracownicy powinni zdawać sobie sprawę, że praca którą wykonują może przyczynić się do pogorszenia ich zdrowia. Czasem zmiany te są trwałe. Jeżeli chcemy jak najdłużej cieszyć się dobrym zdrowiem, powinniśmy zrobić wszystko, żeby uchronić się przed chorobami zawodowymi. Co należy wiedzieć o chorobach zawodowych? Kiedy pracownik cierpiący z powodu choroby zawodowej może ubiegać się o odszkodowanie?
Kiedy możemy mówić o chorobie zawodowej?
Mianem choroby zawodowej możemy określić schorzenie, które spowodowane jest przez szkodliwe czynniki występujące w miejscu pracy, ewentualnie przez sposób, w jaki praca jest wykonywana. O wszystkich chorobach zawodowych możemy przeczytać w wykazie chorób zawodowych, który został obwieszczony przez Prezesa Rady Ministrów w dniu 4 września 2013 roku.
Jakie rodzaje chorób zawodowych wyróżniamy?
Do chorób zawodowych zaliczamy pylice płuc, gorączki metaliczne, przewlekłe lub ostre zatrucia (a także ich następstwa) wywołane przez niebezpieczne substancje chemiczne, astmę oskrzelową, przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli, choroby osierdzia lub opłucnej, które wywołane są pyłem azbestu, berylozę, byssinozę, ostre uogólnione reakcje alergiczne, zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków opłucnych, alergiczne obrzękowe zapalenie krtani, alergiczny nieżyt nosa, schorzenia płuc wywołane pyłem metali twardych, nowotwory złośliwe (ale tylko takie, które zostały wywołane w wyniku działania rakotwórczych czynników występujących w miejscu zatrudnienia).
Chorobami zawodowymi są również schorzenia wywołane działaniem promieniowania jonizującego, przewlekłe choroby narządu głosu, które wywołane są nadmiernym wysiłkiem głosowym (pod warunkiem, że trwa on co najmniej 25 lat), przedziurawienie przegrody nosowej wywołane działaniem substancji drażniących lub żrących, zespół wibracyjny, obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego, ewentualnie czuciowo-nerwowego, który spowodowany jest hałasem, przewlekłe choroby układu nerwowego lub obwodowego, które wywołane są sposobem wykonywania pracy. Na liście chorób zawodowych znajdują się również: przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy, choroby pasożytnicze, choroby zakaźne, choroby układu wzrokowego, które spowodowane są przez czynniki biologiczne, chemiczne lub fizyczne, schorzenia wywołane pracą w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego, choroby wywołane działaniem niskich lub wysokich temperatur w miejscu zatrudnienia.
Diagnozowaniem chorób zawodowych zajmuje się lekarz medycyny pracy. Tylko on jest w stanie stwierdzić, czy choroba ma związek z rodzajem wykonywanej pracy.
Choroby zawodowe – wsparcie dla pracowników
Osoby, które podejrzewają u siebie chorobę zawodową powinny jak najszybciej zgłosić się do specjalisty, gdyż zgodnie z prawem mogą ubiegać się o rekompensatę za uszczerbek na zdrowiu. W przypadku gdy lekarz medycyny pracy stwierdzi u nas chorobę zawodową, powinniśmy zgłosić odpowiedniemu okręgowemu inspektorowi pracy i państwowemu inspektorowi sanitarnemu.
Zgłosić chorobę zawodową może pracownik, lekarz (niezależnie od tego jaka jest jego specjalizacja) lub pracodawca zatrudniający pracownika, u którego stwierdzono chorobę. Co ważne stwierdzenie choroby nie musi nastąpić w czasie trwania pracy, ale również po zwolnieniu pracownika.
Choroba zawodowa – na jakie odszkodowanie można liczyć?
Osobie, u której wykryto chorobę związaną z wykonywaniem konkretnej pracy należy się odszkodowanie jednorazowe (otrzymują je pracownicy, u których choroba spowodowała stałą niezdolność do pracy), a także zasiłek chorobowy, zasiłek wyrównawczy, świadczenie rehabilitacyjne, rentę szkoleniową.
Wysokość jednorazowego odszkodowania jest uzależniona od szkód jakich pracownik doznał w związku z wykonywaniem pracy.
Zasiłek chorobowy należy się osobie ubezpieczonej, u której doszło do wypadku przy pracy lub choroby zawodowe, które ostatecznie spowodowały niezdolność do wykonywania obowiązków zawodowych. Świadczenie rehabilitacyjne otrzymują pracownicy, którzy po wyczerpaniu zasiłku chorobowego są wciąż niezdolni do pracy, a jednocześnie podjęcie dalszego leczenia lub rehabilitacji daje nadzieję na odzyskanie pełnej sprawności i powrót do pracy.
Zasiłek wyrównawczy należy się ubezpieczonemu pracownikowi, którego wynagrodzenie zostało obniżone w efekcie stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Na rentę szkoleniową mogą liczyć ubezpieczeni pracownicy, u których stwierdzono konieczność przekwalifikowania ze względu na fakt, że choroba zawodowa spowodowała u nich niezdolność do wykonywania poprzedniej pracy.
Pracownicy w wieku emerytalnym nie mogą liczyć na dodatek do emerytury w związku z wystąpieniem choroby zawodowej. Jednocześnie osoba na emeryturze, u której stwierdzono chorobę zawodową może ubiegać się o dodatkową rentę z tytułu niezdolności do pracy.
Przed podjęciem konkretnej pracy powinniśmy dokładnie sprawdzić jakie choroby zawodowe może ona wywołać. Warto zastanowić się, czy jesteśmy gotowi na takie konsekwencje.