Konserwator zabytków to zawód, który przypadnie do gustu miłośnikom historii i sztuki. Zwłaszcza tym, którzy nie wyobrażają sobie pracy siedzącej przy biurku. Czym dokładnie zajmuje się konserwator zabytków? Jakie wykształcenie jest niezbędne, żeby móc rozpocząć pracę w tym zawodzie? Jakie cechy powinien posiadać kandydat na konserwatora zabytków?
Konserwator zabytków – kilka słów o jego obowiązkach
Najważniejszym zadaniem konserwatora zabytków jest odnawianie dzieł sztuki i architektury. Pracownik ten podejmuje działania służące zabezpieczeniu, a tym samym przedłużeniu żywotności danego obiektu. Konserwator jest przygotowany do pracy z dziełami sztuki wykonanymi z różnych materiałów – między innymi: drewna, ceramiki, cegły, metalu, szkła, kamienia gipsu, betonu.
Praca konserwator może się różnić w zależności od tego z jakim zabytkiem ma do czynienia. Do jego zadań może należeć odtwarzanie uszkodzonych lub nieistniejących fragmentów zabytku. Wszystkie prace naprawcze prowadzi on po konsultacji i pod nadzorem przełożonych. Oprócz zajęć typowo artystycznych konserwator wykonuje prace remontowo-budowlane, zajmuje się również zwykłymi czynnościami porządkowymi.
Pierwszym zadaniem konserwatora jest przygotowanie i zabezpieczenie obiektu, który ma zostać poddany renowacji. W tym celu specjalista może użyć środków grzybobójczych, preparatów konserwujących. Do jego zadań może należeć malowanie ubytków, rzeźbienie. Część konserwatorów specjalizuje się w pracach w kamieniu, inni zajmują się drewnem, jeszcze inni obróbką metalu.
Czynności renowacyjne mogą odbywać się w pracowniach rzemieślniczych, we wnętrzach zabytkowych budynków, na fontannach, pomnikach. W pracy konserwatora konieczne może być użycie podnośników, rusztowań, drabin. Specjaliści ci wykorzystują takie narzędzia jak dłuta, młotki, piły, szlifierki, wiertarki, skalpele, parownice, mikroopalarki, myjki ciśnieniowe i wiele innych.
Jak zostać konserwatorem zabytków?
Żeby móc rozpocząć pracę jako konserwator zabytków należy ukończyć szkołę, która związana jest z tym zawodem. Duże szanse na zatrudnienie mają osoby po szkołach rzemiosła artystycznego, szkołach policealnych na kierunku renowacja zabytków, a także uczelniach o profilu budowlanym.
Pomocne mogą być również kursy i szkolenia organizowane przez pracownie konserwatorskie. Pracodawcy od kandydatów na konserwatora zabytków oczekują zazwyczaj posiadania prawa jazdy kategorii B i uprawnień do pracy na wysokościach. Mile widziana jest też znajomość języków obcych.
Jakie cechy musi posiadać kandydat do tego zawodu?
Osoby, które marzą o pracy jako konserwator zabytków muszą posiadać zdolności manualne i wyobraźnię przestrzenną. W zawodzie tym bardzo przydatne może być zainteresowanie historią sztuki, historią, plastyką, chemią, zajęciami technicznymi. Niezwykle ważna jest dociekliwość, umiejętność szybkiego uczenia się, dokładność, wytrwałość, cierpliwość, umiejętność koncentracji na jednym zagadnieniu przez dłuższy czas.
Praca konserwatora to często długotrwałe przebywanie z dziełem sztuki sam na sam. Z tego względu kandydaci powinni wykazać się odpornością na warunki izolacji. Jako konserwatorzy zabytków najlepiej sprawdzają się introwertycy, którzy lubią pracować w samotności.
Konieczna jest także odporność na niesprzyjające warunki zewnętrzne. Kandydat musi sobie radzić z pracą w chłodzie, wilgoci, w upale. Konserwacja dzieła sztuki może wiązać się z długotrwałym przebywaniem w niewygodnej pozycji, pracą na wysokościach, na śliskich powierzchniach.
Praca konserwatora dzieł sztuki zaliczana jest do ciężkich, dlatego osoba, która chce ją wykonywać powinna wyróżniać się dobrym zdrowiem i kondycją fizyczną. Przyszły konserwator musi mieć sprawny układ sercowo-naczyniowy, układ oddechowy, układ mięśniowy. Niezbędna w tym zawodzie jest doskonała koordynacja wzrokowo-ruchowa, zmysł dotyku, dobry wzrok (ważne jest widzenie przestrzenne i rozróżnianie barw).
Konserwator zabytków – przeciwwskazania do wykonywania zawodu
Zdecydowanymi przeciwwskazaniami do wykonywania zawodu konserwatora zabytków są lęk wysokości, lęk przestrzeni i klaustrofobia. Często zdarza się bowiem, że renowacja zabytków ma miejsce na wysokościach (na przykład odnawianie malowideł na wieży kościoła), na otwartej przestrzeni, a czasem także w bardzo małych, ciasnych pomieszczeniach.
Bezwzględnym przeciwwskazaniem jest padaczka, alergia (konserwator ma na co dzień do czynienia z wieloma związkami chemicznymi i grzybami). Na pracę nie mają szans osoby z poważnymi wadami wzroku (jednocześnie dopuszczalne są takie wady, które można skorygować przy pomocy okularów lub szkieł kontaktowych).
Jak wygląda dzień pracy konserwatora zabytków?
Konserwator zabytków pracuje w zmiennych warunkach atmosferycznych. Może on wykonywać swoją pracę samodzielnie lub w zespole. Praca odbywa się w dzień, pięć dni w tygodniu. Trwa zazwyczaj do ośmiu godzin dziennie. Konserwator ma wolne weekendy i święta (choć zdarzają się niekiedy odstępstwa od tej reguły). Wpływ na prace mają warunki pogodowe. W przypadku niekorzystnej pogody prace w terenie są odwoływane.