Nauczyciel to bardzo kontrowersyjny zawód. Duża część nauczycieli uważa, że ich praca jest to nie tylko sposób na zarabianie pieniędzy, ale przede wszystkim styl życia. Inni narzekają na niskie zarobki i zbyt dużą ilość uczniów. Jakie są plusy i minusy zawodu nauczyciela?
Zalety pracy nauczyciela
Jedną z największych zalety pracy nauczyciela jest poczucie, że to co robimy ma sens. Nasze codziennie decyzje w ogromnym stopniu wpływają na życie innych ludzi. Mamy duże możliwości wspierania ich rozwoju. Dobry nauczyciel jest w stanie wzbudzić w uczniach zainteresowanie nauką, a także pomóc w wykryciu i rozwiązaniu ich problemów w domu.
Kolejnym plusem tej pracy jest długi urlop. Nauczyciele mają przerwę od pracy przez całe dwa miesiące wakacji i święta. Za ten czas również otrzymują wynagrodzenie. Dodatkowo każdy nauczyciel może ubiegać się o urlop dla poratowania zdrowia (warunkiem skorzystania z niego jest przepracowanie w zawodzie 7 lat). Warto podkreślić, że nauczyciele otrzymują wypłatę na czas i mogą liczyć na stabilne zatrudnienie, co daje duże poczucie bezpieczeństwa. Nauczyciel kontraktowy (i wszyscy z wyższymi stopniami) może cieszyć się umową o pracę na czas nieokreślony. Wypowiedzenie umowy o pracę nauczycielowi możliwe jest tylko wówczas, gdy rażąco zaniedbuje swoje obowiązki.
Nauczyciele pracują 18 godzin w tygodniu, w przypadku nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej wymiar czasu jest nieco większy, gdyż wynosi 25 godzin. To i tak mało w porównaniu do pracowników wielu branż, którzy muszą pracować w nadgodzinach.
Nauczyciel jest zawodem chronionym, co oznacza, że może on liczyć na ochronę w związku z pełnieniem obowiązków szkolnych jak funkcjonariusz publiczny.
Plusem zawodu nauczyciela są liczne świadczenia socjalne, na które mogą liczyć pracownicy. Trudna sytuacja losowa upoważnia przedstawiciela tego zawodu do ubiegania się o dodatkowe finansowe wsparcie.
Praca nauczyciela jest bardzo rozwojowa. Osoby zaangażowane w swoje obowiązki mogą codziennie uczyć się nowych rzeczy.
Jakie są wady pracy nauczyciela?
Choć jak widać praca nauczyciela ma swoje zalety, nie jest również pozbawiona wad. Przede wszystkim osoby pracujące w szkołach otrzymują niskie wynagrodzenie (niezależnie od posiadanego stopnia). Wprawdzie pracują oni w stosunkowo małym wymiarze godzin, jednak przygotowanie do zajęć z uczniami zabiera bardzo dużo czasu. W najbardziej pracowitych okresach nauczyciele bywają tak zajęci, że brakuje im czasu dla najbliższych, co może być przyczyną konfliktów.
Wielu nauczycieli za ogromną wadę swojego zawodu uważa odpowiedzialność za uczniów. Upilnowanie dużej grupy uczniów (zwłaszcza podczas wycieczek szkolnych) jest bardzo trudne, a czasami wręcz niemożliwe. Nauczyciele ponoszą odpowiedzialność karną nawet wtedy, gdy nie miał on żadnego wpływu na sytuację.
Awans zawodowy w przypadku nauczyciela zajmuje wiele czasu, a dodatkowo nie wiąże się z wysokimi gratyfikacjami pieniężnymi. W innych zawodach mamy szansę rozwijać się znacznie szybciej i zarabiać o wiele więcej.
Problemem w pracy nauczyciela jest ciągły stres. Dotyka on nawet osoby, które z natury są spokojne i opanowane. Stres wywołany jest wieloma czynnikami. Przede wszystkim nauczyciel jest stale kontrolowany przez swoich przełożonych, dodatkowo jest odpowiedzialny za liczną grupę uczniów. Jeżeli uczeń nie robi postępów w nauce i otrzymuje oceny niedostateczne, nauczyciel może myśleć, że nie jest w stanie w ciekawy i przejrzysty sposób przekazywać wiedzy. Stresujące mogą być kontakty z rodzicami dzieci, którzy współcześnie są bardzo roszczeniowi. Nauczyciel musi działać pod presją czasu, nawet jeżeli jest przeciążony obowiązkami, nie może zwlekać z uzupełnianiem dokumentacji.
Ogromna ilość dokumentacji to problem większości nauczycieli. Często są oni zmuszeni do bieżącego wypełniania nawet kilku dzienników. Zdarza się, że to właśnie dokumentacja zajmuje nauczycielom więcej czasu niż sama praca z uczniami.
Dla wielu nauczycieli wadą ich zawodu jest konieczność brania udziału w radach pedagogicznych, które zazwyczaj nie należą do najciekawszych wydarzeń.
Dużą wadą pracy nauczyciela jest stałe narażenie na choroby. Praca z kilkudziesięcioma osobami wymaga dużej odporności. Co więcej w niektórych szkołach pracownicy narażeni są nawet na kontakt z wszami i innymi pasożytami. Osoby, które mają skłonność do częstych infekcji mogą mieć poważny problem z pracą w charakterze nauczyciela.
Praca w szkole wiąże się narażeniem na nieustanny hałas. Placówki edukacyjne to miejsca, gdzie natężenie hałasu codziennie przekracza dopuszczalne normy. Hałas ma negatywny wpływ na nasze zdrowie. Jeżeli doświadczamy do w nadmiarze, możemy mieć problemy z pamięcią i koncentracją (niezbędne w pracy nauczyciela). Z czasem przyczynia się on do rozwoju poważniejszych chorób układu nerwowego i układu krążenia.
Osoby wykonujące zawód nauczyciela są w większym stopniu niż inni pracownicy narażeni na wypalenie zawodowe. Jest to problem nawet tych nauczycieli, dla których nauczanie początkowo było misją i wielką pasją.