Każdy z nas w swoim życiu doświadczyć sytuacji traumatycznej. Może to być poważny wypadek, ciężka choroba, śmierć osoby bliskiej lub nawet zdarzenia losowe, takie jak katastrofy naturalne. Niestety nie zawsze wydarzenie to pozostaje obojętne dla naszej psychiki – a nawet najczęściej tak nie jest.
Prawidłowe przepracowanie traumy
Wydarzenia traumatyczne zostają z nami często na długo. Aby jednak nie pozostawiły trwałych śladów w naszej psychice, powinny zostać prawidłowo przepracowane. W zależności od sytuacji oraz indywidualnych cech osoby, która doświadczyła traumy, wystarczające może być wsparcie najbliższych i czas przeznaczony na oswojenie się z tą sytuacją. W innych przypadkach konieczna z kolei będzie pomoc psychologa, który pomoże uporać się z doświadczeniami.
Zespół stresu pourazowego
Jeśli jednak traumatyczne doświadczenie nie zostanie odpowiednio przepracowane, może wystąpić zespół stresu pourazowego, czyli PTSD (post-traumatic stress disorder). Jest to zaburzenie natury psychicznej, które jest doświadczane bardzo indywidualnie i nie występuje u każdej osoby. U każdego, kto został nim dotknięty, może też wynikać z różnorodnych przyczyn, choć u ich podstawy leży zawsze brak odpowiedniego przepracowania traumy.
Zespół stresu pourazowego objawia się tym, że ludzki system przetwarzania informacji oraz emocji staje się zbyt przeciążony, by prawidłowo reagować na stres, przeżyte doświadczenia oraz sytuacje związane z codziennym funkcjonowaniem. Właśnie wtedy zaczynają pojawiać się pierwsze symptomy, które powinny skłonić nas do wizyty u specjalisty.
Jakie objawy są związane z PTSD?
Osoby cierpiące na PTSD zazwyczaj pierwszych jego objawów zaczynają doświadczać w okresie od 1 do 6 miesięcy od przeżycia traumy. Zazwyczaj u dzieci i dorosłych objawy wyglądają podobnie i należą do nich przede wszystkim nawracające, uporczywe wspomnienie o danym doświadczeniu (ruminacje), które często mają postać natrętnych myśli i koszmarów sennych. U dzieci często ich pojawienie się skutkuje działaniami odtwarzającymi daną scenę, na przykład w trakcie zabawy.
Kolejnym symptomem świadczącym o PTSD może być unikanie miejsc, osób i przedmiotów, które kojarzą się z traumatycznym wydarzeniem. Pojawiają się symptomy emocjonalne, takie jak obniżony nastrój i drażliwość, a w niektórych przypadkach wybuchy gniewu lub problemy z regulowaniem emocji w sposób prawidłowy. Osoby z PTSD tracą zdolność do odczuwania przyjemności z aktywności, które dawniej sprawiały im radość.
Nierzadko do symptomów emocjonalnych dołączają także objawy fizyczne, pochodzące z różnych układów naszego ciała. Mogą to być między innymi problemy żołądkowe, bóle brzucha, bóle głowy czy innych partii ciała, a także ogólne złe samopoczucie. Ludzie z PTSD często opisują swój stan jako “rozbicie”.
Każdy z tych symptomów powinien skłaniać do wizyty u specjalisty, który pomoże uporać się z PTSD.