Im lepsza sytuacja na rynku pracy, tym większy problem z utrzymaniem pracowników mają pracodawcy. Z czego wynika zwiększona rotacja pracowników w naszej firmie i co zrobić, żeby ją ograniczyć?
Rotacja personelu – co należy o niej wiedzieć?
Rotacja personelu jest czymś normalnym w każdej firmie. Część pracowników odchodzi, a na ich miejsce przychodzą inni. Wyróżnia się dwie rotacje pracowników. Jedna z nich to rotacja dobrowolna, druga natomiast – niedobrowolna. Rotacja niedobrowolna zachodzi z inicjatywy pracodawcy, który może być zmuszony do zmian struktury organizacyjnej w swojej firmie, zamknięcia oddziału przedsiębiorstwa, niezadowolenia z pracownika. Nad niedobrowolną rotacją pracowników przedsiębiorca ma całkowitą kontrolę.
Sytuacja przedstawia się zupełnie inaczej w przypadku rotacji dobrowolnej, kiedy to pracownicy decydują się na odejście z firmy. Pracodawca zazwyczaj nie jest w stanie przewidzieć decyzji swoich podwładnych, a tym samym skutecznie im zapobiegać. Zwiększona rotacja pracowników ma dla pracodawcy poważne konsekwencje. W takiej sytuacji ponosi on dodatkowe koszty, a nawet zmaga się z deficytem pracowników, co niekiedy uniemożliwia sprawne funkcjonowanie przedsiębiorstwa.
Nadmierna rotacja pracowników – jakie są jej przyczyny?
Duża rotacja pracowników stanowi poważne zagrożenie dla każdej firmy. Z tego względu przedsiębiorcy powinni poznać najczęstsze jej przyczyny. Zwiększona rotacja pracowników ma miejsce w sytuacji, kiedy stopa bezrobocia jest niska. Pracownik, który nie jest zadowolony z pracy może z niej zrezygnować, gdyż łatwo znajdzie inne zatrudnienie.
Jedną z poważniejszych przyczyn rotacji personelu jest niezadowalające wynagrodzenie podstawowe. Jeżeli pracownik dojdzie do wniosku, że jego pensja jest zbyt niska, a u konkurencji ma szansę na znacznie bardziej atrakcyjne wynagrodzenie, prawdopodobnie nie będzie długo zwlekał ze zmianą pracy.
Powodem rezygnacji z zatrudnienia dużej ilości pracowników mogą być również takie czynniki jak niskie świadczenia socjalne (lub całkowity ich brak), brak systemu premiowego, niekorzystny grafik pracy, konieczność częstej pracy po godzinach.
Poważnym problemem może być także zła atmosfera w pracy. Pracownicy nie chcą pracować w miejscach, gdzie atmosfera wywołuje stres, napięcie, brak poczucia bezpieczeństwa. Zła atmosfera w pracy sprawia, że pracownicy są wrogo do siebie nastawieni, zamiast współpracować zaczynają ze sobą konkurować.
Duża rotacja pracowników może wynikać z braku jasno wytyczonej ścieżki rozwoju. Współcześni pracownicy chcą się rozwijać. Jeżeli firma, w której pracują nie pozwala im na rozwijanie kompetencji zawodowych, nie daje możliwości awansu (lub zasady awansu są niejasne), czy poszerzania swojej wiedzy, prawdopodobnie zaczną szukać nowego pracodawcy, który im to zapewni.
Jakie są koszty rotacji pracowników?
Duża rotacja pracowników jest dla firmy nieopłacalna. Odejście każdego pracownika sprawia, że pracodawca musi ponieść duże koszty, żeby go zastąpić. Pracodawca musi ponieść koszty administracyjne niezbędne do rozliczenia pracownika, ponosi koszty wynikające ze spadku wydajności danej osoby (a także innych pracowników, którzy z nim pracują), koszty odpraw, koszty niewykorzystanego urlopu. Szacuje się, że koszty odejścia pracownika mogą wynosić nawet 25% jego rocznego wynagrodzenia.
Dodatkowo pracodawca musi ponieść koszty zastąpienia pracownika. Zalicza się do nich koszty prowadzenia rekrutacji na zwalniane stanowisko, koszty badań wstępnych i specjalistycznych nowego pracownika, koszty szkoleń, koszty IT związane z uruchomieniem nowego stanowiska.
Warto dodać, że pracodawca ponosi również koszty pośrednie takie jak wydatki związane z niewykorzystanymi możliwościami, utrata wiedzy o firmie, obniżona jakość usług i produktów, utrata relacji pracowniczych (a w niektórych przypadkach również utrata relacji z klientami i partnerami biznesowymi).
Przeciwdziałanie dużej rotacji pracowników – co można zrobić?
Firma, która chce uniknąć kosztów związanych z dużą rotacją pracowników powinna jak najszybciej zastosować prewencję i działania naprawcze. Warto zacząć od uważnego obserwowania kandydatów biorących udział w rekrutacji. Należy zadać sobie pytanie, czy dana osoba pasuje do kultury organizacyjnej przedsiębiorstwa. Konieczne jest upewnienie się, czy kandydat posiada odpowiednie kompetencje do wykonywania określonej pracy. Upewnijmy się również, czy praca nie jest poniżej kompetencji danego pracownika (wówczas ryzyko odejścia w krótkim czasie jest bardzo wysokie).
Kandydaci powinni być dokładnie poinformowani o zakresie swoich obowiązków, a także o wynagrodzeniu. Konieczne jest jasne przedstawienie ścieżki awansu w naszej firmie.
Dobra atmosfera w pracy jest szalenie ważna. Z tego względu powinno się pamiętać o adaptacji każdego przyjętego pracownika. Powinien być on wdrażany do swoich obowiązków przez życzliwych współpracowników.
Każda firma, której zależy na zmniejszeniu rotacji pracowników powinna wykonywać cykliczne badania satysfakcji z pracy. Dzięki otrzymanym wynikom możliwe będzie rozpoczęcie działań naprawczych, zanim jeszcze pracownicy zdecydują się na odejście z firmy.