Osoby rekrutujące pracowników w pierwszej kolejności zwracają uwagę na ich doświadczenia zawodowe i kompetencje. Współcześnie rzadko zdarza się, żeby ważnym kryterium wyboru była osobowość. Dodatkowo trudno poznać człowieka podczas jednego spotkania. W efekcie w niemal każdej firmie pracują osoby toksyczne. Jak sobie radzić, gdy znajdują się one również w naszym zespole?
Którzy współpracownicy są toksyczni?
Nie istnieje jedna definicja toksycznego współpracownika. Zachowań toksycznych, które są trudne do zniesienia dla innych jest naprawdę wiele. Toksyczny współpracownik może wywoływać konflikty, rozsiewać plotki, podkopywać nasz autorytet, ciągle narzekać, czy po prostu niszczyć atmosferę w pracy pesymistycznym nastawieniem.
Często zdarza się, że toksyczni pracownicy są pozornie życzliwi. Niestety są to tylko pozory, gdyż ludzie ci starają się nami manipulować (czasem w tak umiejętny sposób, że sami nie jesteśmy w stanie powiedzieć co jest nie tak i mamy skłonności do przenoszenia winy na siebie). Zazwyczaj traktują innych przedmiotowo. Zdarza się, że toksyczni współpracownicy pozornie wydają się przyjaźni, duże z nami rozmawiają i wypytują o wszystko. Robią na nas dobre wrażenie, więc się przed nimi otwieramy. Niestety może się okazać, że ci sami ludzie następnie przedstawiają nasze najlepsze pomysły jako swoje.
Nierzadko można spotkać toksycznych współpracowników, którzy nie próbują się nawet kryć pod płaszczem życzliwości. Są w stosunku do nas niemili, a nawet agresywni. Mogą wchodzić w nasze kompetencje, obrażać nas, pozwalać sobie na wybuchy złości, starać się nas ośmieszać. Niekiedy starają się utrudniać nam wykonywanie zawodowych obowiązków.
Musimy jednak pamiętać, że sam fakt, iż kogoś nie lubimy nie oznacza automatycznie, że osoba ta jest toksyczna. Być może nasi współpracownicy postrzegają nas jako rywali, którzy mogą odebrać im szanse na awans.
Skutki pracowania z toksycznymi współpracownikami
Niestety przebywanie przez dłuższy czas w jednym miejsc z toksycznymi współpracownikami ma katastrofalne skutki. Osoby takie niszczą atmosferę w pracy, potrafią sprawić, że czujemy się po prostu źle. Ich obecność sprawia, że mamy ochotę jak najszybciej wykonać nasze obowiązki zawodowe i iść do domu. W przypadku toksycznych współpracowników nie ma mowy o efektywnej współpracy. Ich obecność sprawia, że efektywność zespołu radykalnie spada.
Silny stres związany z pracą z toksycznymi ludźmi może powodować bóle głowy, problemy z pamięcią i koncentracją, obniżenie nastroju, problemy z zasypianiem, a nawet depresję. Ludzie ci potrafią złamać nas w taki sposób, że nie przestajemy myśleć o pracy, a skupiamy się na przykrości spotkania z nimi.
Jak radzić sobie z toksycznymi współpracownikami?
Radzenie sobie z toksycznymi współpracownikami nie jest proste. Niekiedy ludzie ci mają na nas tak wielki negatywny wpływ, że nie jesteśmy w stanie poradzić sobie bez pomocy psychoterapeuty.
Najprostszym sposobem na pozbycie się toksycznych współpracowników jest zmiana pracy. Dlaczego jednak mamy szukać innego miejsca zatrudnienia, skoro w obecnej firmie podoba się nam wszystko oprócz toksycznego współpracownika?
Jeżeli mamy do czynienia z osobą, która wypytuje nas o życie prywatne, a następie zaczyna rozsiewać plotki, musimy nauczyć się stawiać wyraźne granice w relacjach z nią. Nie starajmy się być na siłę mili, gdyż może nam to tylko zaszkodzić. Kiedy zaczynają się pytania o sprawy, którymi nie chcemy się dzielić, możemy zmienić temat na pogodę, bieżące obowiązki, czy sytuację w firmie. Nigdy nie damy się wciągnąć w rozmowę o szefie, czy innych pracownikach firmy. Możemy mieć pewność, że obróci się to przeciwko nam. Jeżeli będziemy stawiać granice konsekwentnie, toksyczny współpracownik powinien odpuścić.
Choć dla niektórych może być to trudne, dobrze jest ignorować niektóre zachowania toksycznego współpracownika. Starajmy się za wszelką cenę panować ad swoimi emocjami. Pamiętajmy, że osobie toksycznej zależy na tym, żeby wyprowadzić nas z równowagi.
Jeżeli współpracujemy z toksycznymi osobami, musimy nauczyć się rozwiązywać problemy. Skupienie się na rozwiązaniach, które pomogą zmienić naszą sytuację pozwala uniknąć stresu. Bardzo ważne jest, żebyśmy nauczyli się asertywności. Toksyczni współpracownicy uwielbiają wykorzystywać innych ludzi do swoich celów. Mogą ciągle prosić nas o pomoc, choć w rzeczywistości są w stanie samodzielnie wykonać swoje zadania. Na ich kolejną prośbę musimy odpowiedzieć „nie”. Jeżeli trudno nam to przychodzi, pokażmy jej swój wypełniony po brzegi grafik. Powiedzmy, że gdy zajmiemy się jej zadaniami, zaniedbamy swoje.
Bardzo ważne jest, żeby umieć oddzielić pracę od reszty swojego życia. Wielu pracowników po godzinach rozmyśla o tym, co nieprzyjemnego przydarzyło im się w pracy (lub może się przydarzyć). Ma to destrukcyjny wpływ na życie osobiste. Pamiętajmy, że praca nie jest dla nas wszystkim. Kiedy zajdzie taka potrzeba, możemy ją zmienić. Po wyjściu z biura przestańmy myśleć o pracy. Jeżeli to niemożliwe, postanówmy sobie, że poświęcimy na to godzinę (ale nie więcej) w ciągu dnia.
Jeżeli działania toksycznych współpracowników są niedopuszczalne, warto jest porozmawiać o sytuacji w firmie z szefem.