Okresowa ocena pracowników może budzić obawy niektórych osób zatrudnionych w firmie, jednak praktyka pokazuje, że jest ona korzystna zarówno dla pracodawcy, jak i jego podwładnych. Czym jest okresowa ocena pracowników? Jak się ją przeprowadza? Co można dzięki niej zyskać?
Okresowa ocena pracownika – charakterystyka
Okresowa ocena pracownika to nic innego jak podsumowanie wyników pracy danej osoby w konkretnym przedziale czasowym (w zależności do firmy może być to pół roku, rok, itp.). Ocena ta najczęściej dokonywana jest wspólnie z pracownikiem i może mieć charakter ankiety lub rozmowy. Ocena jest bardzo przydatna dla zarządu, gdyż dzięki niej można zbadać wydajność pracowników, także zlokalizować problemy występujące w przedsiębiorstwie (o ile się pojawiają). Część pracowników obawia się oceny okresowej, gdyż ich zdaniem negatywny wynik może doprowadzić do zwolnienia. W rzeczywistości jednak może być ona także szansą na podwyżkę, awans, zmianę stanowiska, a także rozwój kompetencji zawodowych. W większości firm okresowa ocena pracowników ma przede wszystkim funkcję informacyjną.
Okresowa ocena pracowników – korzyści dla przedsiębiorcy
Dzięki okresowej ocenie pracowników pracodawca widzi jak osoby zatrudnione w jego firmie radzą sobie z przydzielonymi im obowiązkami. Wykrycie niskich wyników pozwala na zastanowienie się z czego wynikają problemy konkretnego pracownika. Zdarza się, że uzyskanie niskiej oceny nie wynika z braku zaangażowania w pracę. Przyczyną może być wiele innych czynników. Być może problemem jest niewłaściwe wdrożenie pracownika do konkretnej pracy, trudna sytuacja rodzinna, stan zdrowia, atmosfera w pracy, itp. Dzięki przeprowadzonej ocenie można się zastanowić w jaki sposób wesprzeć pracownika, który uzyskał niski wynik.
Dzięki okresowej ocenie pracowników pracodawca może wyróżnić osoby osiągające ponadprzeciętnie dobre wyniki. Jest to także moment, żeby rozważyć jak najlepiej wykorzystać kompetencje i zaangażowanie danej osoby dla dobra firmy.
Regularne oceny pozwalają sprawdzić w jaki sposób wyniki pracowników zmieniają się na przestrzeni czasu.
Korzyści dla pracowników
Dzięki przeprowadzeniu oceny okresowej zyskują również sami pracownicy. Pracownik, który wie, że zostanie poddany okresowej ocenie często pracuje wydajniej i jest bardziej zmotywowany. Regularnie przeprowadzane oceny pozwalają zauważyć sukcesy osób zatrudnionych w firmie, co ma pozytywny wpływ na ich samoocenę.
Pozytywna ocena pozwala podjąć decyzję o awansie, podwyżce, premii, czy innych benefitach pracowniczych. Dla osoby, która planuje ubiegać się o podwyżkę, okresowa ocena pracowników jest ku temu najlepszą okazją. Pracownicy, którzy osiągają najlepsze wyniki dzięki okresowej ocenie mogą przyspieszyć rozwój swojej kariery zawodowej.
Specjaliści są zdanie, że okresowe oceny ułatwiają pracownikom poszerzanie kompetencji, a tym samym rozwój zawodowy. Dzięki nim łatwiej jest wyrównać dysproporcje pomiędzy pracownikami zajmującymi podobne stanowiska. Dodatkowo okresowa ocena pracowników może poprawić jakość komunikacji wewnątrz organizacji.
Metody oceny pracowników
Podstawowym typem oceny pracownika jest ocena 90 stopni. Polega ona na wystawieniu oceny przez jedną osobę – najczęściej przez przełożonego. Wadą tego rodzaju oceny może być subiektywizm. W przypadku napiętych relacji pomiędzy przełożonym a podwładnym wynik może być niski, choć pracownik wywiązuje się ze swoich obowiązków w 100 procentach.
Innym rozwiązaniem jest ocena pracownika 180 stopni, która bazuje na więcej niż jednym źródle informacji. Dzięki niej można uzyskać pełniejszy obraz pracy, a także mocnych i słabych stron danej osoby. Oprócz pracodawcy oceny dokonuje również sam pracownik.
Okresowa ocena pracownika 270 stopni zakłada, że oprócz samego zainteresowanego i pracodawcy, bierze się pod uwagę również opinie współpracowników. W efekcie ocena staje się jeszcze bardziej kompleksowa.
Ocena pracownika 360 stopni przeznaczona jest dla osób, które w swojej pracy zarządzają ludźmi. W tym przypadku ocenę wystawia pracodawca, sam pracownik, współpracownicy i podwładni.
Współcześnie możemy się spotkać także z oceną pracownika 360+ stopni. Jest to ocena rozszerzona o opinie osób z zewnątrz – najczęściej klientów. Tego typu ocena znajduje zastosowanie w przypadku pracowników, którzy specjalizują się w obsłudze klientów.
Kryteria oceny
Zanim zdecydujemy się na przeprowadzenie okresowej oceny pracowników w naszej firmie, musimy dobrze się zastanowić kto powinien dokonywać oceny. Wybierając konkretne osoby należy przemyśleć jaki jest cel okresowej oceny, czego chcemy się dowiedzieć o konkretnym pracowniku.
Ważne jest też ustalenie kryteriów, według których będzie dokonywana ocena. Niezależnie od tego jakie wymyślmy kryteria, powinny być one jasne dla wszystkich ocenianych pracowników. Wszyscy muszą zostać odpowiednio wcześnie poinformowani o tym w jaki sposób będzie oceniana ich praca. Jest to szalenie istotne, gdyż niejasne kryteria sprawią, że pracownicy będą podważali rzetelność oceny.