Strażak to jeden z bardziej cenionych zawodów cieszący się dużym zaufaniem społecznym. Z całą pewnością jest to zawód pełen wyzwań i zagrożeń. Jednocześnie daje ogromną satysfakcję. Jakie warunki trzeba spełnić, żeby zostać strażakiem? Na jaką pensję i dodatkowe przywileje mogą liczyć osoby wykonujące ten zawód?
Strażak – praca dla wybranych
Osób zainteresowanych wykonywaniem zawodu strażaka jest wiele, jednocześnie nie każdy ma szanse na zatrudnienie. Mianem strażaka określamy osobę pełniącą służbę w straży pożarnej. Strażacy są przeszkoleni do walki z ogniem, skutkami wypadków drogowych, klęskami żywiołowymi, katastrofami budowlanymi, a także niektórymi skutkami terroryzmu. W praktyce zakres ich obowiązków jest znacznie szerszy – pomagają wszystkim zagrożonym i poszkodowanym.
Kto może zostać strażakiem?
Żeby zostać strażakiem należy posiadać obywatelstwo polskie, korzystać z pełni praw publicznych, legitymować się co najmniej średnim wykształceniem, ne być karanym za przestępstwa (w tym przestępstwa skarbowe). Bardzo ważne jest, żeby kandydat do zawodu strażaka był odpowiednio sprawny zarówno fizycznie, jak i psychicznie.
Osoby będące kandydatami na strażaków są wybierane na drodze otwartego naboru. Postępowanie rekrutacyjne składa się z kilku etapów. Pierwszym jest ocena dokumentów złożonych przez kandydata. Jeżeli zostaną one ocenione pozytywnie, kandydat proszony jest o przedstawienie zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do wykonywania zawodu strażaka, a następnie przystępuje do testu sprawności fizycznej. Następnym krokiem jest rozmowa kwalifikacyjna. Komisja ustala czy kandydat jest fizycznie i psychicznie zdolny do pełnienia służby. W niektórych przypadkach przeprowadzane są dodatkowe testy: test wiedzy, sprawdzian z pływania, sprawdzian z lęku wysokości, test kompetencyjny.
Kandydaci do zawodu strażaka mogą odbyć tak zwaną służbę kandydacką w jednej ze szkół Państwowej Straży Pożarnej. Osoba będąca kandydatem do służby przygotowawczej nie może mieć więcej niż 25 lat, musi posiadać świadectwo dojrzałości, a także zdać egzaminy z matematyki, języka obcego i dodatkowego przedmiotu (do wyboru jest informatyka, biologia, chemia i fizyka). Kandydaci do szkół Państwowej Straży Pożarnej muszą również zaliczyć test sprawności fizycznej, test z pływania i sprawdzian z braku lęku wysokości.
Strażakiem można zostać również przystępując do Ochotniczej Straży Pożarnej. W tym przypadku wystarczy być osobą pełnoletnią, wypełnić stosowną deklarację, zaliczyć tak zwany okres kandydacki, zdobyć pozytywną opinię członków zarządu jednostki. Następnym krokiem jest ślubowanie i odbycie szkolenia pożarniczego.
Strażak – jakie są jego obowiązki?
Stereotypowo strażak jest osobą odpowiedzialną za gaszenie pożarów. W rzeczywistości zakres jego obowiązków na tym się nie kończy. Strażacy nie tylko lokalizują i eliminują pożary, ale też sytuacje, które stwarzają potencjalne zagrożenie pożarowe. Odpowiadają oni za przeprowadzanie ewakuacji z miejsc, które są zagrożone pożarem, starają się minimalizować szkody w mieniu, lokalizują i eliminują zagrożenia chemiczne i biologiczne.
Strażacy przyjmują zgłoszenia, a następnie analizują ich treść, pomagają w organizacji imprez masowych. Do ich zadań należy ponadto zabezpieczanie miejsc wypadków, likwidacja gniazd niebezpiecznych owadów (takich jak choćby osy czy szerszenie), uszczelnianie wycieków z cystern i zbiorników, konserwacja sprzętu, dbanie o porządek w remizie.
Choć strażacy oficjalnie nie mają obowiązku pomagać zwierzętom, do ich planu dnia często zalicza się ściąganie kotów z drzewa, pomaganie zwierzętom, które się zaklinowały (na przykład w studzienkach kanalizacyjnych).
Zarobki i przywileje strażaków
Zarobki strażaków nie należą do wysokich. Średnia zarobków pracowników straży pożarnej jest niższa od średniej krajowej (co bardzo kontrastuje z ryzykiem, na które codziennie narażeni są strażacy).
Osoby zatrudnione w straży pożarnej mogą otrzymać dodatek do pensji jeżeli pracują w warunkach stanowiących zagrożenie dla zdrowia lub szczególnie uciążliwych. Uciążliwość wykonywanej pracy jest mierzona stopniami. Przy pierwszym stopniu uciążliwości strażak otrzymuje dodatek w wysokości 5% wynagrodzenia. Drugi stopień uciążliwości to 10% dodatku. W przypadku trzeciego stopnia uciążliwości dodatek wzrasta do 15%, a w przypadku czwartego – do 20%.
Strażacy mogą liczyć na dodatkowe przywileje. Mogą oni liczyć na odszkodowanie w przypadku uszczerbku na zdrowiu lub szkody na mieniu, w sytuacji gdy następują one podczas trwania służby. Jeżeli strażak bierze udział w długotrwałej akcji ratowniczej lub w ćwiczeniach – przysługuje mu darmowe wyżywienie.
Osoby będące strażakami mianowanymi mogą liczyć na prawo do mieszkania w miejscowości, w której odbywa się ich służba. Dodatkowo przysługują im także inne zasiłki i świadczenia (między innymi dodatek za stopień, dodatek motywacyjny, dodatek służbowy, zasiłki na zagospodarowanie, rekompensaty za przedłużony czas służby, wynagrodzenie dodatkowe w przypadku zadań, które wykraczają poza zakres ich zawodowych obowiązków).