Istnieją badania sugerujące, że utrata pracy to jedno z najbardziej stresujących wydarzeń w życiu człowieka. Wyżej znajdują się jedynie tak traumatyczne wydarzenia jak śmierć współmałżonka, czy rozwód. W sytuacji utraty pracy ogarnia nas strach i panika. Warto mieć świadomość, że utrata pracy to nie koniec świata (choć w danym momencie może się nam tak wydawać). Co zrobić, kiedy stracimy źródło utrzymania?
Jaki wpływ ma utrata pracy na psychikę człowieka?
Niezależnie od tego, czy lubimy naszą pracę czy nie, daje nam ona duże poczucie bezpieczeństwa. Dzięki stałym dochodom jesteśmy w stanie planować, realizować nasze pasje, pomagać członkom rodziny. Zarobki pozwalają nam prowadzić życie towarzyskie. Praca kształtuje nasze przyzwyczajenia, dostosowujemy do niej swój rytm dnia.
Utrata pracy jest dla większości osób ogromnym szokiem (tym większym, gdy nie spodziewaliśmy się zwolnienia). W tej sytuacji zagrożony zostaje nasz byt. Zastanawiamy się jak powiedzieć o tym fakcie rodzinie i znajomym. Są osoby, które tak wstydzą się utraty zatrudnienia, że przez dłuższy czas nie mówią o tym nikomu.
Często zdarza się, że kolejnym etapem po stracie pracy jest zaprzeczenie. Nie jesteśmy w stanie uwierzyć w to co się stało. Kolejną fazą jest gniew – pracownik może mieć ogromny żal do pracodawcy, uważać, że niesłusznie został zwolniony. Są osoby, które na tym etapie wpadają w depresję. Po krótszej lub dłuższej fazie gniewu następuje wyciszenie. Jesteśmy już tak zmęczeni obwinianiem siebie i poczuciem beznadziei. Mamy coraz większą ochotę rozmawiać z ludźmi, opowiedzieć o naszych problemach, poszukać wsparcia, Następnym etapem jest działanie. Wiemy, że musimy znaleźć nową pracę – podejmujemy konstruktywne kroki, które pozwolą nam znaleźć zatrudnienie.
Utrata pracy – jak się zabezpieczyć
Nawet jeżeli w tym momencie wydaje nam się niemożliwe, że stracimy pracę, musimy mieć świadomość, że taki scenariusz jest realny. Potencjalnych powodów utraty pracy jest wiele. Z tego powodu należy zadbać o zabezpieczenie w postaci poduszki finansowej. Dobrze jest posiadać na swoim koncie takie oszczędności, które pozwolą nam się utrzymać przez co najmniej sześć miesięcy bez podejmowania pracy. Dzięki poduszce finansowej będziemy odczuwać większy spokój, nie będziemy tak bardzo obawiać się o przyszłość naszej rodziny.
Znajmy swoje prawa
Pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę powinni wiedzieć, że nie mogą zostać zwolnieni z dnia na dzień, gdyż przysługuje im pewien okres wypowiedzenia. Jeżeli posiadamy umowę o pracę na czas nieokreślony, a w danej firmie przepracowaliśmy trzy lata – przysługuje nam trzymiesięczny okres wypowiedzenia.
W pierwszym miesiącu po utracie pracy cały czas przysługuje nam ubezpieczenie zdrowotne. Jeżeli nie chcemy go stracić – po upływie miesiąca powinniśmy samodzielnie opłacić składkę lub zarejestrować się w urzędzie pracy.
Część osób, które straciły pracę może liczyć na zasiłek dla bezrobotnych. Jeżeli chcemy otrzymać zasiłek, jesteśmy zobowiązani do udowodnienia, że przez 365 dni w okresie 18 miesięcy przed zarejestrowaniem się w urzędzie byliśmy zatrudnieni na umowę o pracę (warunkiem jest jednak otrzymywanie pensji równej lub wyższej wynagrodzeniu minimalnemu).
W przypadku, gdy w naszej firmie miały miejsca zwolnienia grupowe lub też zostaliśmy zwolnieni tylko i wyłącznie z winy pracodawcy, możemy liczyć na odprawę. Pracownicy, którzy byli zatrudnieni w firmie przez okres krótszy niż dwa lata mogą otrzymać odprawę o równowartości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Jeżeli pracowaliśmy od dwóch do ośmiu lat, nasza odprawa będzie równoważna dwumiesięcznej pensji. Osoby, które pracowały dłużej niż osiem lat mogą liczyć na trzy miesięczne pensje.
Właśnie straciliśmy pracę – jak się zachować?
Jeżeli właśnie straciliśmy pracę, prawdopodobnie jesteśmy pod wpływem silnych negatywnych emocji. Nawet, gdy uważamy, że całą winę za zaistniałą sytuację ponosi nasz szef – nie mówmy mu co o nim myślimy (być może będziemy potrzebowali referencji). Utrata pracy to czas, gdy należy mocno ograniczyć swoje wydatki. Unikajmy wydawania pieniędzy na rzeczy, które nie są nam niezbędne do przeżycia (gotujmy w domu zamiast stołować się na mieście, zrezygnujmy z imprez, nie kupujmy nowych ubrań, jeśli nie są nam bardzo potrzebne).
Utrata pracy wielu ludzi doprowadza do depresji. Żeby do tego nie dopuścić, udajmy się po pomoc do psychoterapeuty. Powinniśmy jak najszybciej być w takim stanie psychicznym, który umożliwi nam znalezienie nowej pracy.
Bardzo pomocne jest uruchomienie sieci kontaktów. Powiedzmy naszej rodzinie i znajomym, że straciliśmy pracę (nie wstydźmy się tego – miarą człowieka jest to jak radzi sobie w kryzysowych sytuacjach).
Jeżeli mamy trochę czasu, dobrze jest zapisać się na kursy i szkolenia, które poszerzą nasze kwalifikacje (zamieńmy trudny czas po stracie pracy w szansę, która pomoże nam w rozwoju naszej kariery zawodowej). Niezmiernie istotne jest zaktualizowanie naszego CV i przygotowanie się do rozmów kwalifikacyjnych.